โภชนาการสำหรับหญิงตั้งครรภ์ และคุณแม่ให้นมบุตร

เมื่อคุณรู้ตัวว่ากำลังมีอีกหนึ่งชีวิตเติบโตอยู่ในครรภ์ สัญชาตญาณความเป็นแม่ก็ถูกปลุกขึ้นมา คุณแม่อยากทำดีที่สุดตั้งแต่วันแรกเพื่อตัวคุณแม่เองและเพื่อพัฒนาการของลูกน้อยในครรภ์ ขั้นแรกของการเริ่มต้นนี้คือ การมีโภชนาการที่ดี ซึ่งคุณแม่สามารถเริ่มต้นทำตามคำแนะนำได้ดังนี้ค่ะ

โภชนาการสำหรับหญิงตั้งครรภ์กับสารอาหารสำคัญ

การกินอาหารในช่วงตั้งครรภ์ส่งผลต่อการเจริญเติบโต พัฒนาการของทารกในครรภ์ และสุขภาพของลูกน้อยหลังคลอด สิ่งที่คุณแม่ต้องการคือ การกินอาหารให้หลากหลายและสมดุล โดยเน้นสารอาหารสำคัญต่างๆ ดังนี้

1. พลังงาน

คุณแม่ต้องการพลังงานเพิ่มขึ้นโดยเฉพาะในช่วงกลางและช่วงท้ายของการตั้งครรภ์ เพื่อการเจริญเติบโตของลูกน้อย

2. โปรตีน

ปริมาณโปรตีนที่เพิ่มขึ้นจำเป็นต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของลูกน้อย มดลูก และรก

3. กรดไขมันที่จำเป็น ดีเอชเอ

ดีเอชเอ เป็นกรดไขมันจำเป็นที่พบมากในสมอง

4. โฟลิก

โฟลิกเป็นสารอาหารที่มีความสำคัญตั้งแต่ก่อนตั้งครรภ์และในช่วงสัปดาห์แรกๆ ของการตั้งครรภ์ ที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของลูกน้อย

5. เหล็ก

เหล็กเป็นองค์ประกอบของฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง ทำหน้าที่ขนส่งออกซิเจนไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย และส่งไปยังลูกน้อยผ่านทางรกด้วยเช่นกัน ในช่วงการตั้งครรภ์ ปริมาณเลือดของคุณแม่จะเพิ่มมากขึ้นถึง 50%

6. แคลเซียม

คุณแม่ต้องการแคลเซียมเพื่อช่วยในการสร้างกระดูกและฟันที่แข็งแรงของลูกน้อย หากคุณแม่ได้รับแคลเซียมไม่เพียงพอ แคลเซียมจากกระดูกของคุณแม่จะถูกดึงออกมาใช้งาน

7. วิตามินและแร่ธาตุอื่นๆ

ในช่วงตั้งครรภ์ ร่างกายของคุณแม่มีความต้องการวิตามินต่างๆ เพิ่มมากขึ้น เช่น วิตามินเอ วิตามินบี วิตามินซี รวมทั้งแร่ธาตุอย่าง ซีลีเนียม และสังกะสี วิธีที่ช่วยให้ร่างกายได้รับสารอาหารเหล่านี้อย่างครบถ้วนคือ การกินให้หลากหลายและสมดุล

จุลินทรีย์ที่มีประโยชน์

การได้รับจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ เช่น จุลินทรีย์ LPR จากการทานโยเกิร์ต จะช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันและลดโอกาสติดเชื้อ รวมทั้งดีต่อระบบขับถ่ายของคุณแม่ตั้งครรภ์อีกด้วย

ความสำคัญของโภชนาการคุณแม่ให้นมบุตร

ระยะให้นมบุตร คุณแม่จำเป็นต้องได้รับสารอาหารต่างๆให้เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย ทั้งนี้เพื่อใช้ในการสร้างน้ำนมแม่สำหรับทารก และเสริมสร้างสุขภาพที่ดีของคุณแม่
องค์การอนามัยโลก (WHO) และยูนิเซฟแนะนำให้แม่ควรให้นมบุตรเป็นระยะเวลาอย่างน้อย 6 เดือน และทารกควรได้รับนมแม่อย่างต่อเนื่องไปอีก 2 ปีหรือนานกว่านั้น
นมแม่ถือเป็นโภชนาการที่ดีที่สุด รวมทั้งประกอบไปด้วยจุลินทรีย์สุขภาพหรือโพรไบโอติกส์ เป็นตัวช่วยสำคัญเพื่อภูมิคุ้มกันที่แข็งแรง เช่น LPR หนึ่งในจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ที่พบในนมแม่ นอกจากนั้นนมแม่ยังมีสารอาหารมากกว่า 200 ชนิด รวมทั้งโอเมก้า และดีเอชเอ
 

งานวิจัยแสดงให้เห็นว่าจุลินทรีย์สุขภาพนั้นมีประโยชน์ต่อลูกน้อยในด้านต่างๆ ดังนี้

● ช่วยเพิ่มจำนวนจุลินทรีย์สุขภาพในลำไส้ของลูกน้อย ซึ่งเป็นอวัยวะที่ใหญ่ที่สุดที่เกี่ยวข้องกับภูมิคุ้มกันของร่างกาย
● ช่วยเสริมภูมิคุ้มกันตามธรรมชาติของลูกน้อยในการต่อสู้กับการติดเชื้อต่างๆ และลดโอกาสการเกิดภาวะภูมิแพ้ได้
● ช่วยส่งเสริมสุขภาพของระบบทางเดินอาหาร ทำให้ระบบย่อยอาหารและการดูดซึมสารอาหารต่างๆ ทำงานได้ดีขึ้น

คุณแม่ที่ให้นมบุตรต้องการโภชนาการที่ดี

หลังคลอดร่างกายคุณแม่ยังคงต้องการสารอาหารต่างๆ ในปริมาณมาก เพื่อ ฟื้นฟูร่างกายหลังการคลอด และ ผลิตน้ำนมที่มีคุณภาพเพียงพอสำหรับลูกน้อย

สารอาหารที่ร่างกายยังคงต้องการในปริมาณสูงได้แก่

การกินอาหารที่หลากหลายและสมดุลช่วยให้น้ำนมของคุณแม่มีสารอาหารครบถ้วนสำหรับลูกน้อย นอกจากนี้ ยังช่วยป้องกันไม่ให้ร่างกายของคุณแม่สูญเสียสารอาหารที่ร่างกายเก็บสะสมไว้เพื่อการผลิตน้ำนมอีกด้วย

ขอให้คุณแม่เลือกสิ่งที่ดีที่สุดสำหรับการเดินทางสู่ความเป็นแม่ และหวังว่าคำแนะนำเหล่านี้จะสามารถช่วยดูแลคุณแม่ไปพร้อมๆ กับการเจริญเติบโตของลูกน้อยในครรภ์ที่แข็งแรง
 

อ้างอิง
• หนังสือคู่มือตั้งครรภ์และเตรียมคลอด. “อาหารการกินสำหรับคุณแม่”. (ศ. (คลินิก) นพ.สุวชัย อินทรประเสริฐ). หน้า 76-84.
• หนังสือ 40 สัปดาห์ พัฒนาครรภ์คุณภาพ. “อาหารกับคุณแม่ตั้งครรภ์”. (รศ.พญ.สายฝน - นพ.วิชัย ชวาลไพบูลย์). หน้า 70-79.
• คนท้องกินโยเกิร์ตทุกวัน ดีต่อสุขภาพแม่ลูกเต็มๆ!!https://th.theasianparent.com/คนท้องกินโยเกิร์ตทุกวัน/
• น้ำนมแม่ ประโยชน์อเนกอนันต์ | โดยคณะเภสัชฯ ม.มหิดล (mahidol.ac.th)