หนังสือสำหรับเด็ก– เลือกเล่มไหนดี และควรอ่านให้ลูกฟังตอนไหน?

ลูกของคุณชอบหนังสือ! ตั้งแต่เล็กๆ แม้เขาจะไม่เข้าใจความหมายทั้งหมดของเรื่อง แต่เขาก็หลงใหลมัน ทั้งสี วัสดุ และเสียงล้วนมหัศจรรย์ เขาจะได้เข้าไปอยู่ในโลกที่มหัศจรรย์ คล้ายกับอยู่ในความฝัน เต็มไปด้วยอารมณ์และความรู้สึกต่างๆ หนังสือคือความสุขที่พิเศษที่เขามีร่วมกับคุณ และมันช่วยให้เขาเติบโตขึ้น
 

มันไม่ได้เป็นแค่นิทาน
 

เมื่อหนังสือเริ่มเปิดเผยเรื่องราว แนวคิด และนำไปสู่ข้อสรุปต่างๆ มันเป็นสิ่งที่ผู้ใหญ่อย่างเราเห็นได้ชัดเจน แต่สำหรับเจ้าตัวน้อย มันมีอะไรหลายอย่างมากกว่านั้น! เรื่องราวต่างๆ ช่วยพัฒนาความเชื่อของเขา ด้วยการให้เนื้อเรื่องตอนต้น และบทสรุป กลับไปกลับมาระหว่างความจริงและจินตนาการ ทำให้เกิดการสร้างบุคลิกภาพ มันคือสิ่งจำเป็นในช่วงต้นของชีวิต ดังคำกล่าวของมาเรีย บอนนาเฟ่ (Marie Bonnafé) ที่เขียนไว้ใน “Les livres, c’est bon pour les bébés” "Without imaginary games, babies cannot learn to talk or imagine" หรืออาจแปลเป็นไทยได้ว่า “ถ้าไม่มีเกมที่ต้องใช้จินตนาการ เด็กจะไม่สามารถเรียนรู้ที่จะพูดหรือจินตนาการ” – หนังสือจึงเป็นสิ่งที่ดีสำหรับเด็กทารก แต่เรื่องราวในหนังสือ โดยเฉพาะหนังสือเกี่ยวกับนางฟ้าไม่ได้เป็นแค่เรื่องเล่าที่มีตัวอักษรเรียงๆ กันไป เพราะมันช่วยให้เด็กเข้าใจและรวมเนื้อหาเข้าด้วยกัน ด้วยวิธีการที่เป็นรูปธรรมและสนุก แนวคิดหลักเช่น การแข่งขันกันระหว่างพี่น้อง ความกลัวเมื่อถูกทอดทิ้ง หรือแม้แต่เรื่องความยุติธรรมและความรุนแรง พวกมันช่วยตอบสนองความกลัวบางอย่างที่เด็กรู้สึกแต่ไม่สามารถแสดงมันออกมาได้ การอ่านหนังสือยังเป็นการใช้เวลาร่วมกัน ได้พูดคุยกัน มันเป็นวิธีสร้างความสัมพันธ์อีกวิธีหนึ่ง นอกเหนือจากการพูดคุยกัน แม้ลูกของคุณไม่เข้าใจเนื้อหาทั้งหมดก็ไม่เป็นไร ตัวอักษรและรูปภาพสวยงามที่เห็น การได้สัมผัสและรู้สึกถึงเส้นใยผ้าช่วยกระตุ้นอารมณ์ที่ลูกมีร่วมกันกับคุณ
 

มีวิธีการเลือกหนังสืออย่างไร?
 

ตั้งแต่อายุ 3-4 เดือน เจ้าตัวน้อยชอบหนังสือที่เคลือบพลาสติกหรือผ้า เขาอาจไม่ได้ “อ่าน” หนังสือด้วยความเข้าใจในความหมายของคำ แต่เขาอาจเคี้ยวและสัมผัสมัน มันเป็นวิธีการของเขา การอ่านหนังสือตอนอาบน้ำเป็นหนึ่งในเรื่องโปรดของเด็กในวัยนี้! ทีละเล็กทีละน้อย วิธีการอ่านของเขาจะค่อยๆ เปลี่ยนไป เขาชอบจับและสัมผัสหนังสือ ชอบหนังสือที่มีหน้าต่างเล็กๆ ที่สามารถเปิดได้ หนังสือที่มีเสียงให้ฟังเช่น เสียงเพลงหรือเรื่องราวที่บันทึกในแผ่นซีดี หนังสือที่มีภาพใหญ่ๆ สีสันสดใส หรือหนังสือที่มีภาพประกอบ ฯลฯ ควรเลือกหนังสือที่ทำจากกระดาษแข็งซึ่งมีความทนทาน เพราะเด็กเล็กมักไม่ค่อยทะนุถนอมหนังสือ! แม้ว่ายังเล็กอยู่ เด็กก็เป็นแฟนของละครทีวีเช่น Mr Men and Little Misses มันช่วยให้เขาได้เห็นตัวละครที่เขาคุ้นเคย และติดตามการผจญภัยของตัวละครเหล่านั้น
 

เรื่องเล่าก่อนนอน
 

เวลากลางคืนเป็นเวลาที่เหมาะกับการอ่านนิทาน สำหรับเด็กบางคน มันเป็นพิธีกรรมศักดิ์สิทธิที่พ่อแม่ห้ามละเลย ลูกของคุณโปรดปรานช่วงเวลานี้มากๆ เพราะเขาได้ใช้เวลาร่วมกับคุณ เขามีคุณเป็นของเขาคนเดียวและควรใช้เวลานี้ให้ดีที่สุด เพราะลูกของคุณจะมีความสุขมากที่ได้อ่านหนังสือกับคุณ เรื่องเล่าก่อนนอนช่วยให้ลูกของคุณนอนหลับสบาย เขามักขอให้อ่านเรื่องเดิมให้ฟัง คืนแล้วคืนเล่า ถ้อยคำที่ถูกอ่านซ้ำแล้วซ้ำอีกช่วยให้เขามั่นใจ และรู้สึกเป็นสุข แต่อย่าลืมว่าการพูดคุยก็สำคัญ ควรใช้โอกาสนี้พูดคุยเกี่ยวกับนิทานและแชร์ความรู้สึกของคุณ.. หรือแม้แต่สร้างเรื่องใหม่ของคุณขึ้นเองพร้อมๆ กันกับลูก พ่อแม่เกือบครึ่ง (46%) กล่าวว่าพวกเขาอ่านนิทานให้ลูกของพวกเขาฟังก่อนนอน 99% ของพ่อแม่เชื่อว่าการอ่านช่วยส่งเสริมจินตนาการ 98% เชื่อว่ามันเป็นเวลาที่ได้คิดร่วมกัน และ 90% คิดว่ามันช่วยให้ลูกเข้านอนง่ายขึ้น

ที่มา: การสำรวจของอิปซอสส์ (Ipsos survey) ที่จัดทำเมื่อวันที่ 3-5 มิถุนายน 2552 ด้วยการสอบถามพ่อแม่ 602 คนที่มีลูกอายุต่ำกว่า 3 ปี
From Nestlé global toolkit